22 Kasım 2009 Pazar

ORTA ASYA’DAN İZLER



Birgün evde ay tutulmasından laf açıldı. Babam dedi ki “oğlum biz küçükken ay tutulmasında kaşlara (kaş: eski kerpiç binaların çatısı) çıkardık ve teneke çalardık”. O gün düşünmüş ve anlam verememiştim ta ki gök tanrı inancını okuyana kadar. Gök tanrı inancında ay tutulmasının kötü ruhlar tarafından meydana geldiğine inanılırmış. Bu kötü ruhları kovmak için de gürültü yaparak defetmeye çalışılırmış. Bugün de Anadolu da bazı yörelerde ay tutulmasında silah atılırmış.
Aşağıdaki alıntı bu durumu şöyle açıklıyor:
-Yakut Türkleri ay tutulmasını ayın küçülmesi olarak yorumlamakta, bu küçülmenin ayın kurtlar ve ayılar tarafından yenmesinden kaynaklandığını düşünmektedirler. Altaylılar ise ay tutulmasının “Yelbegen” isimli yedi başlı bir canavarın ayı yemesi sonucu oluştuğuna inanmaktadırlar. Orta Asya’da bu yaratıkları korkutup kaçırmak ve ayı kurtarmak için de havaya taş atılmakta ve gürültü yapılmaktadır.
Bu inanışın devamı olarak bugün de Anadolu’da ay tutulması sırasında havaya silâh sıkılır, teneke çalınır ve gürültü yapılır.-
Orta asya kültüründen batıl bir kalıntı bugünlere gelmiş ve farkına varmamışız.

Hiç yorum yok: